ارزیابی عملکرد کارکنان چیست و چه مزایایی برای سازمان دارد؟ در این مقاله همراه سیاق باشید تا به جنبههای مختلف ارزیابی عملکرد از جمله تعریف ارزیابی عملکرد، انواع روشهای ارزیابی عملکرد، چالشهای رایج در اجرای فرایند ارزیابی و ارتباط بین ارزیابی عملکرد و توسعه کارکنان بپردازیم.
ارزیابی عملکرد کارکنان چیست؟
ارزیابی عملکرد یا performance evaluation، فرایند ارزیابی عملکرد شغلی یک فرد در برابر مجموعهای از معیارها، اهداف یا انتظارات از پیش تعریف شده است. هدف از ارزیابی عملکرد ارائه بازخورد شغلی به کارکنان، شناسایی نقاط نیازمند پیشرفت و کمک به توسعه مهارتها و قابلیتهای لازم برای بهبود در زمینههای کاری است. معمولاً، ارزیابی عملکرد بهصورت فرایندی دورهای همچون فصلی یا سالیانه توسط مدیران، سرپرستان یا سایر همکاران و به وسیله پرسشنامه یا نرم افزار منابع انسانی انجام میشود.
ارزیابی عملکرد کارکنان یکی از اجزای ضروری عملیات هر سازمان موفق است. این فرایند، رویکردی سازمان یافته برای ارزیابی فردی را در اختیار مدیران قرار میدهد، نواحی نیازمند بهبود کارکنان را شناسایی میکند و راه توسعه حرفهای آنها را هموار میسازد. در نهایت، ارزیابی عملکرد برای حفظ سرمایه انسانی سازمان، دستیابی به اهداف کلی و رقابتپذیری در صنعت بسیار حائز اهمیت است.
نرم افزار ارزیابی عملکرد ۳۶۰ درجه کارکنان سیاق
هدف اصلی انجام ارزیابی عملکرد کارکنان چیست؟
هدف اصلی اجرای ارزیابی عملکرد، بهبود عملکرد کارکنان ودر نهایت، سازمان است. این فرایند از طریق شناسایی نقاط ضعف و تعیین اهداف جدید برای توسعه، به کارکنان کمک میکند تا در جایگاه شغلی خود رشد کرده و به عملکرد بهتر سازمان کمک کنند. بهکارگیری ارزیابی عملکرد میتواند باعث افزایش انگیزه در کارکنان، مشارکت بیشتر و بهبود عملکرد آنها شود. فرایند ارزیابی عملکرد نقش مهمی در تشویق رشد و توسعه کارکنان در یک سازمان ایفا میکند. این فرایند شامل ارائه نقد و بررسی سازنده و پیشنهادات به کارکنان است که باعث حفظ انگیزه، مشارکت و بهرهوری آنها در حوزههای کاریشان میشود. ارزیابی عملکرد، با شناسایی نواحی نیازمند بهبود و تعیین اهداف قابل دستیابی برای توسعه، به افراد کمک میکند تا به نسخه بهتری از خودشان تبدیل شوند و در پیشرفت سازمان مشارکت داشته باشند.
کاربرد و مزایای ارزیابی عملکرد کارکنان چیست؟
بهبود عملکرد کارکنان: ارزیابی عملکرد کارکنان، بازخوردی را در مورد کارشان، از جمله زمینههایی که در آن عالی هستند یا نیاز به بهبود دارند، در اختیارشان قرار میدهد و این امر باعث میشود که کارکنان فرصتهای رشد و توسعه را شناسایی کرده و در جهت دستیابی به اهداف خود تلاش کنند.
بهبود عملکرد سازمانی: ارزیابی عملکرد به سازمان ها کمک میکند تا نقاط قوت و ضعف خود را شناسایی کنند و استراتژیهایی برای بهبود عملکرد، افزایش بهرهوری و سودآوری تدوین کنند.
شناسایی نیازهای آموزش: ارزیابی عملکرد به شناسایی حوزههایی که کارمندان برای بهبود مهارتها و انجام موثرتر وظایف خود به آموزش یا توسعه بیشتری نیاز دارند کمک میکند.
تسهیل ارتباطات: ارزیابی عملکرد، به عنوان پل ارتباطی میان کارمندان و مدیران عمل کرده و امکان دریافت بازخورد سازنده و بحث در مورد انتظارات شغلی و اهداف عملکرد را فراهم میسازد.
تعیین حقوق و مزایا: نتایج ارزیابی عملکرد کارکنان میتواند به عنوان مبنایی برای تعیین حقوق، ترفیع یا پاداش مورد استفاده قرار گیرد.
محافظت قانونی: ارزیابی عملکرد، مستندسازی عملکرد کارکنان را فراهم میکند، این مسئله میتواند سازمان را از دعاوی قانونی مربوط به تصمیمات استخدامی و نگهداری کارکنان محافظت کند.
اجرای برنامه های آموزشی: با تحلیل عملکرد کارکنان، نیازهای آموزشی آنها شناسایی میشود و با ارائه دورههای آموزشی مناسب، کارکنان برای انجام بهتر وظایف خود آماده میشوند.
تعیین حقوق و مزایا: ارزیابی عملکرد به مدیران اطلاعاتی دقیق در مورد عملکرد کارکنان در یک دوره زمانی خاص ارائه میدهد. این اطلاعات میتوانند به عنوان مبنای تعیین ارزش ویژه کارکنان به منظور تعیین حقوق و مزایای آنان مورد استفاده قرار گیرند.
تسهیل نظارت: با استفاده از روش های ارزیابی عملکرد، میتوان میزان پیشرفت و عملکرد کارکنان را بررسی کرد و مشکلات و نواقص آنها را شناسایی کرد. این اطلاعات به مدیران کمک میکند تا در نظارت و کنترل بر کارکنان خود موثرتر عمل کنند.
برنامهریزی شغلی: با توجه به اطلاعات ارزیابی عملکرد، مدیران قادر به تدوین برنامهریزی شغلی مناسب و در نتیجه ارتقای کارکنان و بهبود عملکرد آنها خواهند بود.
انواع روش های ارزیابی عملکرد کارکنان
روش های بسیار متنوعی برای اجرای ارزیابی عملکرد کارکنان وجود دارد که هر کدام مزایا و چالشهای خاص خود را دارند. معمولا سازمانها با توجه به نیاز خود، یک یا چند روش را برای ارزیابی عملکرد کارکنان انتخاب میکنند. در ادامه به معرفی برخی از انواع روش های ارزیابی عملکرد میپردازیم: