پاسخ‌گویی به نیازهای گوناگون هر کسب‌وکار باعث شده است تا مدل‌های مختلفی برای ارائه‌ی خدمات ایجاد شود. در همین راستا، یکی از مدل‌های اساسی رایانش ابری، زیرساخت به عنوان سرویس یا IaaS است. این مقاله، به تعریف IaaS، بررسی تفاوت‌های آن با SaaS و PaaS و بیان مزایا و معایب آن می‌پردازد.
زیرساخت به عنوان سرویس (IaaS) چیست؟
پیش از این به بررسی مدل‌های دیگر رایانش ابری، یعنی PaaS و SaaS پرداختیم. IaaS یکی دیگر از سه مدل اصلی رایانش ابری است که به عبارت زیرساخت به عنوان سرویس یا Infrastructure as a Service اشاره دارد. زیرساخت به عنوان سرویس (IaaS)، منابع زیرساخت‌های اساسی IT مانند سرورها، ماشین‌های مجازی، شبکه و فضای ذخیره‌سازی را در اختیار کاربران خود قرار می‌دهد و آن‌ها از طریق اتصال به اینترنت و پرداخت اشتراک، از این خدمات استفاده می‌کنند. کاربران در مدل زیرساخت به عنوان سرویس نیازی به مدیریت، نگهداری و حتی به‌روزرسانی زیرساخت مرکز داده‌ی خود را ندارند و این کار توسط تامین‌کنندگان سرویس انجام می‌شود. در عوض، مدیریت سیستم‌های عامل، میان‌افزارها، برنامه‌ها و داده‌ها برعهده‌ی سازمان و کارکنان آن خواهد بود.
اجزای اصلی IaaS
به‌طور کلی می‌توان زیرساخت به عنوان سرویس را به 5 بخش زیر تقسیم کرد:
ماشین‌های مجازی (Virtual Machines)
با استفاده از VM، کاربران می‌توانند سرورهای مجازی برای اجرای برنامه‌های خود بسازند و آن‌ها را مدیریت کنند. علاوه‌بر این، ماشین‌های مجازی می‌توانند با سیستم‌های عامل و نرم‌افزارهای گوناگون نیز پیکربندی شوند و آن‌ها را اجرا کنند.
فضای ذخیره‌سازی (Storage)
در زیرساخت به عنوان سرویس، راهکارهای ذخیره‌سازی متنوعی در اختیار کاربران قرار داده می‌شود. همچنین، این امکان برای سازمان‌ها فراهم می‌شود تا داده‌ها، نسخه‌های پشتیبان و برنامه‌ها را به‌طور کارآمد ذخیره کنند.
شبکه (Networking)
IaaS این امکان را برای کاربران به وجود می‌آورد تا با پیکربندی شبکه‌های مجازی، فایروال‌ها و Load Balancers، ترافیک را مدیریت کنند، امنیت را افزایش دهند و از در دسترس بودن اطمینان خاطر حاصل کنند.
سیستم عامل (Operating System)
از ویندوز و لینوکس گرفته تا پلتفرم‌های دیگر، کاربران در زیرساخت به عنوان سرویس می‌توانند سیستم‌های عامل دلخواه خود را انتخاب و نصب کنند که برای برنامه‌هایشان بهترین گزینه است.
API (Application Programming Interface)
API مجموعه‌ای از ابزارهایی است که برقراری ارتباط میان نرم‌افزارهای گوناگون را امکان‌پذیر می‌کند. پلتفرم‌های IaaS معمولاً مجموعه‌ای از API را در اختیار کاربران و توسعه‌دهندگان قرار می‌دهند که خودکارسازی مدیریت منابع و یکپارچه شدن به سرویس‌های دیگر را امکان‌پذیر خواهد کرد.
زیرساخت به عنوان سرویس چه مزایایی را ارائه می‌کند؟
IaaS از قابلیت‌های گوناگونی برخوردار است که هرکدام در عملیات‌های گوناگون یک کسب‌وکار مورد استفاده قرار می‌گیرند.
مقیاس‌پذیری
با توجه به تقاضا، مقیاس تامین و استفاده از منابع در هر کسب‌وکار با سرعت بالایی افزایش یا کاهش پیدا می‌کند. یکی از ویژگی‌های مهم مدل زیرساخت به عنوان سرویس این است که مدیران سازمان تنها لازم است به‌اندازه‌ی نیاز خود هزینه پرداخت کنند و بنابراین، این مدل برای کسب‌وکارهایی که در حجم کاری خود نوسان دارند بسیار مناسب خواهد بود.
انعطاف‌پذیری
در IaaS، کاربران می‌توانند برنامه‌ها و حجم کاری خود را بدون نگرانی درباره‌ی محدودیت‌های سخت‌افزاری، پیاده‌سازی و مدیریت کنند. این انعطاف‌پذیری به کسب‌وکارها اجازه می‌دهد بدون نیاز به سرمایه‌گذاری و صرف هزینه‌ی فراوان، تکنولوژی‌های جدید را امتحان کنند.
بازیابی
بسیاری از راهکارهای زیرساخت به عنوان سرویس از قابلیت بک‌آپ گرفتن و بازیابی داده‌ها برخوردار هستند که امنیت داده و ادامه‌دار بودن کسب‌وکار را تضمین می‌کند. سازمان‌ها می‌توانند از زیرساخت‌های خود در مکان‌های مختلف بک‌آپ بگیرند تا خطر از بین رفتن داده‌ها را به حداقل برسانند.
به‌صرفه بودن
با استفاده از IaaS، سازمان‌ها و کسب‌وکارها دیگر نیازی به زیرساخت‌های فیزیکی ندارند و می‌توانند هزینه‌های مربوط به سرمایه‌گذاری و عملیات‌های خود را به میزان چشم‌گیری کاهش دهند. این مدل که کسب‌وکارها تنها برای خدماتی که دریافت می‌کنند پول پرداخت می‌کنند باعث می‌شود تخصیص منابع و بودجه‌بندی سازمان به‌شکل بهینه‌تری انجام شود.
توسعه و تست
زیرساخت به عنوان سرویس این امکان را برای توسعه‌دهندگان فراهم می‌کند تا در سریع‌ترین زمان ممکن، فضایی برای توسعه و تست محصولات آماده کنند تا مقدمات فرایند پیاده‌سازی نیز سریع‌تر انجام شود.
چالش‌های پیش‌رو در IaaS
در کنار تمام مزیت‌ها و قابلیت‌هایی که استفاده از زیرساخت به عنوان سرویس برای کسب‌وکار به همراه خواهد داشت، این مدل از رایانش ابری می‌تواند چالش‌هایی داشته باشد. در ادامه به 3 مورد از رایج‌ترین نگرانی‌هایی که سازمان‌ها هنگام استفاده از IaaS دارند اشاره کرده‌ایم.
هزینه‌های استفاده‌ی طولانی‌مدت از رایانش ابری
با وجود این‌که روش پرداخت برای خدمات در این مدل، به‌صرفه و منعطف است؛ اما این مبلغ همچنان ممکن است برای برخی از کسب‌وکارها منطقی نباشد. هزینه‌ی خدمات ابری بسیار دقیق محاسبه می‌شود، چرا که به‌صورت دقیق نشان می‌دهد یک سازمان از چه خدماتی استفاده کرده است. به همین دلیل، گاهی اوقات کاربران هنگام بررسی صورت‌حساب‌ها برای منابع و سرویس‌های دخیل در استقرار برنامه‌های خود، هزینه هایی بالاتر از حد انتظار را شاهد هستند. به همین منظور، کاربران باید محیط‌های IaaS و صورت‌حساب‌های خود را با دقت بررسی کنند تا به‌خوبی با نحوه‌ی استفاده از این سرویس‌ها آشنا شوند و ناچار به پرداخت هزینه برای خدمات بی‌ربط نباشند.
نداشتن دسترسی و کنترل کامل
از آن‌جایی که تامین‌کنندگان IaaS مالک این زیرساخت‌ها هستند، جزئیات پیکربندی و عملکرد این خدمات در اختیار کاربران قرار نمی‌گیرد. نداشتن این شفافیت و دانش ممکن است در گذر زمان مدیریت و نظارت سیستم را برای کاربران دشوار کند.
اختلالات خارجی
در دسترس بودن و عملکرد زیرساخت به عنوان سرویس تا حد زیادی به تامین‌کننده وابسته خواهد بود. اگر یک ارائه‌دهنده‌ی IaaS در شبکه‌ی خود با گلوگاه یا هر شکلی از خرابی داخلی یا خارجی مواجه شود، بار کاری کاربران تحت تأثیر قرار می‌گیرد. علاوه‌بر این، از آن‌جایی که زیرساخت به عنوان سرویس یک معماری چندکاربره است، کاربران ممکن است مجبور شوند با "همسایه‌ی پرسروصدا" یا "Noisy Neighbor" نیز دست‌وپنجه نرم کنند. در رایانش ابری، این اصطلاح به وضعیتی اشاره دارد که در آن، یک ماشین مجازی (VM) در یک سرور فیزیکی مشترک، بیش از حد از منابعی مانند CPU، حافظه یا پهنای باند استفاده کند و باعث شود عملکرد سایر ماشین‌های مجازی و کاربران آن سرور مختل شود.
تفاوت IaaS با PaaS
پلتفرم به‌عنوان سرویس (Platform as a Service) که با نام اختصاری PaaS نیز شناخته می‌شود، یکی دیگر از 3 مدل اصلی رایانش ابری است. مدل PaaS روی IaaS ساخته شده است و در این مدل، تامین‌کننده علاوه‌بر زیرساخت، سیستم‌های عامل، میان‌افزارها و سایز اجزای مورد نیاز را تامین و مدیریت می‌کند. PaaS می‌تواند پیاده‌سازی حجم کاری یک سازمان را ساده‌سازی کند؛ اما توانایی کسب‌وکار برای ایجاد محیط دلخواه خود را محدود خواهد کرد.
تفاوت IaaS با SaaS
سومین مدل اصلی در رایانش ابری، سیستم به عنوان سرویس (Software as a Service) یا SaaS است. این دو مدل با یکدیگر از این جهت تفاوت دارند که SaaS در واقع ترکیبی از IaaS و PaaS به شمار می‌رود؛ یعنی هم زیرساخت‌ها و هم برنامه‌ها و میان‌افزارهای مورد نیاز را در خود دارد. کاربران SaaS نیاز به نصب هیچ برنامه‌ای ندارند و لازم نیست از دانش فنی زیادی برخوردار باشند. تنها کاری که لازم است انجام دهند، این است که با اتصال به اینترنت، وارد حساب کاربری خود در اپلیکیشن تامین‌کننده شوند و از آن استفاده کنند. علاوه‌بر این، آن‌ها می‌توانند تا حدی نحوه‌ی عملکرد نرم‌افزار را تنظیم کنند، اما بقیه‌ی تنظیمات و پیکربندی‌ها برعهده‌ی تامین‌کننده خواهد بود. با این تفاصیل می‌توان گفت زیرساخت به عنوان سرویس، راهکاری مناسب برای جایگزینی سرمایه‌گذاری در سخت‌افزارهای فیزیکی است. از آن‌جایی که کسب‌وکارها همواره در تلاش هستند تا به پیشرفت و مزیت‌های رقابتی دست پیدا کنند، IaaS این امکان را برای کسب‌وکارها فراهم خواهد کرد تا به‌جای نگهداری از زیرساخت‌های فیزیکی، بر نوآوری تمرکز کنند.
تماس
درخواست دمو