نرم افزار به عنوان سرویس یا SaaS، یکی از مدل‌های پرکاربرد رایانش ابری است که به کاربران این امکان را می‌دهد تا از طریق اینترنت به نرم‌افزارها و برنامه‌های مورد نیاز خود دسترسی پیدا کنند. توجه به این مدل روزبه‌روز بیش‌تر می‌شود؛ به‌طوری‌که حتی در کسب‌وکارها و سازمان‌های بزرگ مورد توجه قرار گرفته است.
رایانش ابری چیست؟
با توجه به این که SaaS یکی از مدل‌های رایانش ابری است، بهتر است پیش از تعریف این مفهوم، به چیستی رایانش ابری (Cloud Computing) بپردازیم. رایانش ابری راهی برای ذخیره کردن و دسترسی داشتن به داده‌ها و برنامه‌ها در فضای مجازی است، بدون این که نیازی به ذخیره‌ی آن‌ها روی حافظه‌ی سخت‌افزاری سیستم یا کامپیوتر خود پیدا کنید. مهم‌ترین ویژگی‌های مدل رایانش ابری عبارتند از:
به‌جای ذخیره‌ی اطلاعات و فایل‌ها در سیستم خود، آن را روی سرورهایی ذخیره می‌کنید که با اتصال به اینترنت می‌توانید به آن‌ها دسترسی داشته باشید.
می‌توانید تنها با اتصال به اینترنت و از طریق هر دستگاهی به اطلاعات و فایل‌های خود دسترسی داشته باشید.
نیازی به سخت‌افزار یا نرم‌افزارهای گران‌قیمت نخواهید داشت چرا که همه‌ی این پیش‌نیازها از سمت تامین‌کنندگان سرویس ابری به شما ارائه خواهد شد.
تنها در ازای فضا و سرویس‌هایی که دریافت کرده‌اید هزینه پرداخت می‌کنید.
SaaS چیست؟
نرم افزار به عنوان سرویس یا سیستم به عنوان سرویس که به SaaS (Software as a Service) نیز شناخته شده است، یکی از سه مدل اصلی رایانش ابری است. دو مدل دیگر نیز IaaS (Infrastructure as a Service) و PaaS (Platform as a Service) هستند که در ادامه به توضیح تفاوت آن‌ها با SaaS پرداخته خواهد شد. نرم افزار به عنوان سرویس، این امکان را برای کاربران فراهم می‌کند تا از طریق اینترنت به برنامه‌های ابری و تحت وب دسترسی پیدا کنند. رایج‌ترین مثال‌های نرم افزار به عنوان سرویس عبارتند از ایمیل و ابزارهای آفیس (Microsoft Office 365). SaaS یک راهکار نرم‌افزاری کامل است که سازمان‌ها با پرداخت اشتراک، به نوعی حق استفاده از آن را اجاره می‌کنند و کارمندان سازمان، به‌عنوان کاربر و با اتصال به اینترنت، از امکانات آن برنامه یا سیستم استفاده می‌کنند. برای دسترسی به این برنامه‌ها معمولاً از مرورگر استفاده می‌شود و تمام زیرساخت، میان‌افزار، دیتای مورد نیاز و... از سوی مرکز داده‌ی تامین‌کننده فراهم خواهد شد. تامین‌کننده‌ی سرویس بخش سخت‌افزاری و نرم‌افزاری را مدیریت می‌کند و در صورت توافق درست، دسترسی و امنیت برنامه و داده‌های شما نیز تضمین خواهد شد. سیستم به عنوان سرویس به شما اجازه می‌دهد سازمان خود را با حداقل هزینه و امکانات، به نرم‌افزارها و سیستم‌های مورد نیاز مجهز کنید.
مزایای سیستم به عنوان سرویس
مهم‌ترین مزایای استفاده از SaaS به‌جای روش‌های سنتی مانند خرید نرم‌افزار و سخت‌افزار مناسب، عبارتند از:
دسترسی راحت‌تر به برنامه‌ها و سیستم‌ها
فراهم کردن سیستم‌های به‌عنوان سرویس برای کاربران، به خرید، نصب، به‌روزرسانی و نگهداری از هیچ گونه سخت‌افزار، میان‌افزار یا نرم‌افزار ندارد. از مدل SaaS می‌توان حتی برای نرم‌افزارهای سازمانی مانند نرم‌افزار مدیریت منابع سازمانی (ERP) یا مدیریت روابط با مشتری (CRM) نیز استفاده کرد. به این صورت، سازمان‌هایی که منابع لازم برای خرید، پیاده‌سازی و مدیریت زیرساخت و نرم‌افزارهای مورد نیاز را ندارند نیز می‌توانند با SaaS از این سیستم‌ها استفاده کنند.
هزینه‌ی مناسب
استفاده از سیستم به عنوان سرویس، باعث می‌شود سازمان‌ها و کاربران در هزینه‌های خود صرفه‌جویی کنند، چرا که تنها لازم است برای سیستم‌هایی هزینه بپردازید که از آن‌ها استفاده می‌کنید و هزینه‌ی اضافه‌ای بابت سخت‌افزارها و زیرساخت‌هایی که کاربردی برای شما ندارند دریافت نخواهد شد.
بدون نیاز به دانلود
کاربران می‌توانند بیش‌تر برنامه‌هایی که به مدل نرم افزار به عنوان سرویس ارائه می‌شوند را از طریق مرورگر باز کنند و هیچ نیازی به دانلود و نصب نرم‌افزاری نداشته باشند. البته در برخی موارد، SaaS ممکن است به یک سری افزونه یا Plug-in نیاز داشته باشد.
عدم وابستگی به مکان و زمان
با توجه به اینکه کاربران می‌توانند از طریق انواع دستگاه‌ها و با اتصال به اینترنت، به برنامه‌ها و داده‌های مورد نظر خود دسترسی پیدا کنند، یک سازمان می‌تواند محدودیت‌های زمانی و مکانی اعضای خود را از میان بردارد. همچنین نیازی به توسعه و خرید نسخه‌های متفاوتی از نرم‌افزار برای استفاده در دستگاه‌ها و کامپیوترهای متفاوت نخواهد بود و کاربران می‌توانند در هر زمان و از هر مکانی، به داده‌های خود که در یک فضای ابری ذخیره شده است دسترسی داشته باشند.
چالش‌های SaaS
در کنار این مزایا، SaaS چالش‌ها و ریسک‌هایی را نیز به همراه دارد؛ چرا که کسب‌وکارها باید فروشنده و تامین‌کننده‌ی مطمئنی پیدا کنند تا علاوه‌بر به‌روز نگه داشتن سیستم‌ها و نرم‌افزارها، یک فضای امن برای داده‌های ارزشمند کسب‌وکار فراهم کند. برخی از مهم‌ترین چالش‌های سیستم به عنوان سرویس عبارتند از:
مسائل امنیتی: با توجه به اینکه اطلاعات سازمان روی فضای ابری بارگذاری می‌شوند، باید به فکر راهکارهایی برای حفظ امنیت این داده‌ها بود که می‌تواند فرایندی دشوار و هزینه‌بر باشد.
وابستگی به تامین‌کننده: عوض کردن ارائه‌دهندگان نرم افزار به عنوان سرویس می‌تواند به دلیل مسائل مربوط به انتقال داده‌ها یا داشتن معماری‌های متفاوت، دشوار باشد.
یکپارچه‌سازی: اتصال SaaS به سیستم‌ها و نرم‌افزارهایی که از قبل در سازمان وجود داشته‌اند ممکن است چالش‌برانگیز باشد و حتی به منابع اضافه نیاز داشته باشد.
محدودیت: تعداد راهکارهای SaaS که گزینه‌های متنوعی برای سفارشی‌سازی این فضا داشته باشند محدود است و به همین دلیل، بسیاری از آن‌ها برای نیازهای خاص کسب‌وکارها مناسب نخواهند بود.
هزینه: در عین اینکه استفاده از نرم افزار به عنوان سرویس می‌تواند هزینه‌های اولیه را کاهش دهد، عدم مدیریت صحیح می‌تواند منجر به هزینه‌تراشی‌های بلندمدت شود.
تفاوت SaaS و PaaS
درست مانند سیستم به عنوان سرویس، PaaS یا پلتفرم به عنوان سرویس نیز یکی دیگر از مدل‌های رایانش ابری است. برخلاف شباهاتی که ممکن است میان 3 مدل اصلی وجود داشته باشد، هریک از آن‌ها برای کاربران و نیازهای متفاوتی مناسب هستند. پلتفرم به عنوان سرویس (Platform as a Service)، محیطی برای توسعه و ساخت نرم‌افزارها و برنامه‌ها است که تمام ابزارها و زیرساخت‌های مورد نیاز توسعه‌دهندگان را در اختیار آن‌ها قرار می‌دهد. پلتفرم به عنوان سرویس، از 3 بخش تشکیل شده است که عبارتند از:
زیرساخت‌های ابری که شامل سیستم‌های عامل، فضای ذخیره‌سازی، فایروال‌ها و... می‌شوند.
نرم‌افزاری که برای ساخت، پیاده‌سازی و مدیریت برنامه‌ها به کار می‌رود.
فضای کاربری گرافیکی و ساده که کار را برای تیم‌های توسعه ساده‌تر کرده است.
بنابراین تفاوت PaaS با SaaS در این نکته است که پلتفرم به عنوان سرویس فضایی برای توسعه و ساخت سیستم‌ها و نرم‌افزارها را فراهم می‌کند، در حالی که سیستم به عنوان سرویس، نرم‌افزارهایی که از قبل آماده‌شده‌اند را ارائه می‌دهد و کاربران می‌توانند با اتصال به اینترنت و از طریق مرورگر به آن‌ها دسترسی پیدا کند. تفاوت دیگر این دو مدل، به کاربران آن‌ها مربوط می‌شود؛ معمولاً توسعه‌دهندگان و برنامه‌نویس‌ها از پلتفرم به عنوان سرویس استفاده می‌کنند که با زبان‌ها و کدنویسی آشنایی دارند، اما تمایل یا امکانات لازم برای ساخت صفر تا صد برنامه‌ی خود را از طریق کدنویسی ندارند. از سوی دیگر، کاربرانی که از نرم افزار به عنوان سرویس استفاده می‌کنند برای دریافت خدمات آن هیچ نیازی به داشتن دانش فنی یا برنامه‌نویسی ندارند.
تفاوت SaaS و IaaS
IaaS یا زیرساخت به عنوان سرویس نیز یکی دیگر از مدل‌های اصلی رایانش ابری است. کاربران IaaS در واقع زیرساخت‌های مورد نیاز خود مانند سرورها، شبکه و فضای ذخیره‌سازی را اجاره کنند و از طریق اینترنت به آن‌ها دسترسی پیدا کنند. بنابراین، می‌توان گفت زیرساخت به عنوان سرویس برای افرادی مناسب است که نیازهای زیرساختی منحصربه‌فردی دارند و می‌خواهند علاوه‌بر داشتن کنترل کامل، در مدیریت محیط خود انعطاف داشته باشند. این در حالی است که در SaaS، تمام این زیرساخت‌ها تحت کنترل تامین‌کننده است و کاربران از نرم‌افزارها و برنامه‌هایی استفاده می‌کنند که روی این زیرساخت‌ها توسعه داده شده‌اند.
تماس
درخواست دمو