هرآن‌چه لازم است درباره‌ی زمان بندی اصلی تولید (MPS) بدانید

برطرف کردن نیازهای مشتریان همزمان با مدیریت کارآمد منابع، یکی از بزرگ‌ترین دغدغه‌های مدیران تولید است. زمان بندی اصلی تولید یا MPS، از بهترین راهکارها برای برطرف کردن این مسئله است. در این مقاله، راجع به ماهیت سربرنامه تولید، مراحل و مزایای آن خواهید خواند.
 

زمان بندی اصلی تولید چیست؟

زمان بندی اصلی تولید یا Master Production Schedule، بخشی از برنامه‌ریزی تولید است که تقاضای فروش را به ظرفیت تولید وصل می‌کند. هدف اصلی MPS، ایجاد یک برنامه‌ی واقع‌بینانه برای جلوگیری از مازاد شدن موجودی و ارسال به‌موقع کالاها است.
محاسبات زمان بندی اصلی تولید، پیش‌بینی‌ها، سفارش‌های ثبت‌شده و پیش‌بینی‌شده، محدودیت‌های کلیدی ظرفیت، سطوح موجودی، نیازمندی‌های موجودی ذخیره و تقاضاهای بخش‌هایی مانند تحقیق و توسعه را در بر می‌گیرد.
در واقع، زمان بندی اصلی تولید، یک برنامه‌ی کلی برای ارزیابی تولید کالاهای نهایی شما است و جزئیات این‌که چه کالاهایی باید به چه تعدادی و در چه زمانی تولید شوند را مشخص می‌کند.
 

زمان بندی اصلی تولید چه کاربردی دارد؟

هدف از MPS این است تا با مدیریت کارآمد جریان تولید، در زمان صرفه‌جویی شود و علاوه‌بر آن، فرصت بیش‌تری برای گسترس کسب‌وکار فراهم کند.
زمانی که این یک سازمان به درک هدف اصلی زمان بندی اصلی تولید برسد، می‌تواند سایر اهداف کسب‌وکار را با آن هماهنگ کند. مهم‌ترین کاربردهای زمان بندی اصلی تولید عبارتند از:

• ترجمه‌ی برنامه‌های تولید

هماهنگی و برقراری تعادل میان تقاضا، نیاز به نیروی کار و ظرفیت تجهیزات، یکی از مهم‌ترین کاربردهای زمان بندی اصلی تولید است. MPS در مدیریت عملیات‌ها به شما کمک می‌کند تشخیص دهید باید چه تعداد کالا را در چه بازه‌ی زمانی تولید کنید.

• ارزیابی زمان‌بندی‌های جایگزین

در زمان بندی اصلی تولید، باید تمام مسیرهای تولید بررسی شوند تا بتوانید بهینه‌ترین روش تولید را انتخاب کنید و از مشکلاتی که ممکن است در میانه‌ی راه به وجود بیایند باخبر شوید.

• تشخیص نیازمندی‌های ظرفیت

 برنامه‌ریزی ظرفیت به شما کمک می‌کند ظرفیت حقیقی که برای برطرف کردن تقاضا، افزایش سود و کاهش هزینه‌ها نیاز دارید را تشخیص دهید.

• آسان‌سازی پردازش اطلاعات

MPS به شما کمک می‌کند نقاط سفارش مجدد خود را مشخص کنید تا در فرایند تولید و ارسال محصولات دچار مشکل نشوید. همچنین می‌توانید سیستم‌های اطلاعات مختلف مانند بازاریابی، مالی و... را با یکدیگر هماهنگ کنید.

• استفاده از ظرفیت‌ها

همچنین با کمک سربرنامه تولید، می‌توان نیازمندی‌های مربوط به حجم کاری تجهیزات و ماشین‌آلات را تعیین کرد و به اطلاعاتی ارزشمند برای برنامه‌ریزی‌های آینده دست پیدا کرد.
 

MPS از چه اجزایی تشکیل شده است؟

مهم‌ترین اجزایی که در زمان بندی اصلی تولید باید در نظر گرفت، عبارتند از: لیست اصلی کالاها، لیست فرعی کالاها، شاخص زمانی، تعداد مورد نیاز برای تولید.

• لیست اصلی کالاها

لیست محصولات یکی از اجزای کلیدی سربرنامه تولید به شمار می‌رود و شامل مجموعه‌ای از تمام اطلاعات محصولاتی است که باید تولید شوند. تولیدکننده وظیفه دارد تا لیست را براساس اهمیت کالاها، پرطرفدار بودن آن‌ها و... اولویت‌بندی کند. بنابراین، این‌که هر لیست بر چه اساسی مرتب شده است بسته به استراتژی و تصمیم‌گیری تولیدکننده دارد و یک معیار ثابت برای این کار وجود ندارد.

• لیست کالاهای متغیر

لیست کالاهای متغیر در زمان بندی اصلی تولید در واقع زیرمجموعه‌ی همان لیست اصلی هستند؛ با این تفاوت که در لیست کالاهای متغیر، شما می‌توانید محصولات را از نظر اندازه، رنگ و سایر ویژگی‌های خاص از یکدیگر جدا کنید.

• شاخص زمانی

شاخص زمانی یکی دیگر از اجزای مهم زمان بندی اصلی تولید است که به تولیدکنندگان کمک می‌کند یک برنامه‌ی تولید واقع‌بینانه بچینند و به‌درستی، از پس پیش‌بینی تقاضاهای هر محصول طی روزها، هفته‌ها و حتی سال آینده بربیایند. گاهی اوقات ممکن است همه‌چیز طبق برنامه پیش نرود و یک برنامه‌ی تولید مناسب می‌تواند به قدری انعطاف‌پذیر باشد که در مواقع اضطراری، فضایی برای اعمال تغییرات و برطرف کردن نیازهای ناگهانی داشته باشد.

• تعداد مورد نیاز برای تولید

این بخش از MPS، تعداد کالاهایی را تعیین می‌کند که باید در طی یک هفته، ماه یا سال آینده تولید شوند. این تعداد باید کاملاً جزئی بیان شود. به طور مثال، به جای ذکر کردن این‌که طی یک هفته‌ی آینده باید 1000 کیسه‌ی پلاستیکی تولید شود، باید این 1000 کیسه را براساس رنگ، اندازه و متغیرهای موجود دیگر طبقه‌بندی کرد.

 

زمان بندی اصلی تولید در 6 قدم

تدوین و اجرای یک سربرنامه تولید موثر، شامل 6 قدم می‌شود:

1. پیش‌بینی تقاضا

پیش‌بینی صحیح تقاضا پایه و اساس یک MPS موفق است. سازمان‌ها از اطلاعات مربوط به فروش، بازاریابی و ارتباط با مشتریان استفاده می‌کنند تا تقاضای آینده برای محصولات خود را پیش‌بینی کنند. در مرحله‌ی اول، باید با استفاده از روش‌های مختلف پیش‌بینی، مانند تحلیل کیفی، تحلیل سری‌های زمانی و...، می‌توانند برای پیش‌بینی تقاضا استفاده شوند.

2. تحلیل موجودی

پیش از چینش سربرنامه تولید، سازمان‌ها باید سطوح موجودی فعلی خود را تحلیل و بررسی کنند. این مرحله، شامل ارزیابی مواد خام، کالاهای در حال ساخت و کالاهای نهایی می‌شود. تولیدکنندگان با پی بردن به سطوح موجودی، تشخیص می‌دهند در آینده باید چه میزان کالا تولید کنند تا تقاضای بازار برطرف شود.

3. برنامه‌ریزی ظرفیت

برنامه‌ریزی ظرفیت به معنای ارزیابی توانایی‌های یک سازمان در حوزه‌ی تولید است. این مرحله شامل ارزیابی ماشین‌آلات موجود، نیروی کار و فرایندهای تولید می‌شود. با درک محدودیت‌های ظرفیت، سازمان‌ها می‌توانند MPS واقع‌بینانه‌ای ایجاد کنند که با قابلیت‌های تولید آن‌ها همسو باشد.

4. تدوین MPS

با کمک پیش‌بینی تقاضا، تحلیل موجودی و برنامه‌ریزی ظرفیت، سازمان می‌تواند بالاخره کار زمان بندی اصلی تولید را شروع کند. MPS باید مشخص کند که:

• چه کالاهایی قرار است تولید شوند
• هر کالا به چه تعدادی تولید خواهد شد
• فرایند تولید چه زمانی آغاز خواهد شد
• چه منابعی برای این فرایند نیاز است

براساس این موارد و با توجه به داده‌هایی که طی مراحل قبل به دست آمده است، می‌توان یک سربرنامه تولید جامع را تدوین کرد.

5. مرور و اصلاح

زمانی که اولین نسخه‌ی MPS طراحی شد، باید توسط تمام سهام‌داران و ذی‌نفعانی مانند مدیران تولید، تیم‌های فروش و متخصصان زنجیره‌ی تامین از این برنامه آگاه شوند. بازخوردهایی که این افراد ارائه می‌دهند می‌تواند به شما کمک کند مشکلات احتمالی و فرصت‌هایی برای پیشرفت را شناسایی و برای آن‌ها کنید.

6. پیاده‌سازی و نظارت

بعد از نهایی کردن سربرنامه تولید، باید آن را در فرایند تولید پیاده‌سازی کرد و همواره روی آن نظارت داشت تا از منطبق بودن فرایند بر زمان‌بندی انجام‌شده مطمئن شد. هرگونه انحراف از برنامه باید به‌سرعت برطرف شود تا اختلالات ایجادشده به حداقل برسد.
 

مزایای زمان بندی اصلی تولید

زمانی که MPS را به برنامه‌ریزی‌های کسب‌وکار خود اضافه کنید، چه مزایایی را دریافت خواهید کرد؟

1. برنامه‌ریزی تقاضای شما بهینه‌تر انجام خواهد شد، چرا که شما درک بهتری نسبت به فرایند تولید خود خواهید داشت.
2. می‌توانید با استفاده از مرور نیازمندی‌های تولید خود، سطح ایده‌آل موجودی خود را مشخص کنید.
3. بخش منابع انسانی می‌تواند به تمام نیازمندی‌ها، قبل از آن که فرایند تولید آغاز شده باشد دسترسی پیدا کند.
4. می‌توانید ظرفیت مواد خود را بهینه‌سازی کنید تا دچار کسری موجودی نشوید.
5. برآیندی صحیح از نیروی کار مورد نیاز برای هر دور تولید خواهید داشت.
6. MPS می‌تواند در محاسبه‌ی نیازمندی‌های موجودی به شما کمک کند و در فرایند تدارکات نقش موثری داشته باشد.
7. با استفاده از سربرنامه تولید، واحد مالی می‌تواند با دقت بیش‌تری به پیش‌بینی جریان نقدی سازمان بپردازد.

زمان بندی اصلی تولید یک بخش حیاتی از عملیات تولید موثر است. MPS با ارائه‌ی یک چارچوب روشن برای برنامه‌ریزی تولید، این امکان را برای سازمان‌ها فراهم می‌کند تا به‌سرعت، به خواسته‌های مشتری پاسخ دهند، بهینه‌تر از منابع استفاده کنند و بهره‌وری کلی سازمان را افزایش دهند. پیاده‌سازی MPS نیازمند پیگیری و ارزیابی مداوم است، اما مزایایی که ارائه می‌دهد، آن را به ابزاری ضروری برای تولیدکنندگان تبدیل می‌کند.